De Europese Raad Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) heeft na 2 jaar onderhandelen op dinsdag 5 november het wetsvoorstel VAT in the Digital Age (ViDA) goedgekeurd. De Raad is het erover eens dat e-invoicing en de daarbij horende digitale btw-rapportage (Digital Reporting Requirements, DRR) in juli 2030 verplicht moeten worden. De andere twee ViDA-pijlers, over een enkelvoudige btw-registratie en de platformeconomie, lopen een jaar vertraging op ten opzichte van de eerdere planning. Deze maatregelen gaan respectievelijk in juli 2028 en januari 2030 van kracht.
Op dinsdag 5 november 2024 kwam de Europese Raad Economische en Financiële Zaken opnieuw bijeen om te onderhandelen over VAT in the Digital Age. Daarbij kwam het uiteindelijk tot een akkoord. Dit bijna twee jaar nadat de Europese Commissie het ViDA-wetsvoorstel in december 2022 voor het eerst publiceerde.
Het bereiken van een concensus heeft even geduurd, doordat de Europese lidstaten het lange tijd niet eens konden worden over de hervorming van het btw-systeem. Vooral het voorgestelde tijdspad zorgde voor veel discussie, omdat er werd getwijfeld aan de haalbaarheid van implementatie. Deze zomer zette Estland zelfs haar veto in om de invoering van de nieuwe regels te blokkeren. Het Baltische land verzette zich vooral tegen de regels voor platformbedrijven.
Het akkoord dat op 5 november 2024 is bereikt, bevat de volgende tijdslijn:
De eerste pijler van ViDA omvat de oprichting van een realtime digitaal rapportagesysteem voor btw-doeleinden via e-facturatie.
Bedrijven moeten straks e-facturen uitgeven voor grensoverschrijdende business-to-business (B2B) transacties. De btw-gegevens worden dan automatisch gerapporteerd aan hun belastingadministratie. Nationale belastingadministraties delen de gegevens vervolgens via een nieuw IT-systeem dat in staat zal zijn om analyses van verdachte activiteiten te bieden.
De Raad heeft afgesproken dat het Europese systeem in 2030 operationeel moet zijn en dat alle bestaande nationale systemen tegen 2035 interoperabel moeten worden met het EU-systeem.
Onder de nieuwe regels worden platformbedrijven verantwoordelijk voor het innen en afdragen van btw als hun dienstverleners zelf geen btw betalen. Het platform zal de btw rechtstreeks bij de klant innen en afdragen aan de belastingautoriteiten. Dit wordt ook wel platformfictie genoemd, omdat platforms voor de btw-heffing als de fictieve leverancier worden beschouwd van de diensten die via hun platforms worden aangeboden.
De Raad heeft de lidstaten meer flexibiliteit geboden door de definitie van kortetermijnverhuur van accommodaties voor belastingdoeleinden uit te breiden en de lidstaten de mogelijkheid te geven om kleine en middelgrote ondernemingen (mkb's) vrij te stellen. De Raad stemde ook in met een korte overgangsperiode voor de toepassing van de regels.
Met de nieuwe ViDA-regels kunnen straks meer bedrijven hun btw-verplichtingen via één btw-registratie voldoen, ook als zij goederen of diensten leveren in een ander land.
De Raad stemde ook in met het verschuiven van de verantwoordelijkheid voor de betaling van btw in B2B-transacties van de leverancier naar de koper als die leverancier niet is gevestigd in de lidstaat waar de btw verschuldigd is (onder het zogenaamde ‘verleggingsmechanisme’). Dit was al mogelijk in sommige situaties, maar zal in de toekomst verplicht worden.
Na 2 jaar onderhandelen heeft de Europese Raad Economische en Financiële Zaken dus eindelijk een akkoord bereikt over ViDA. Maar om daar te komen, heeft de Raad behoorlijk wat wijzigingen aan het initiële wetsvoorstel doorgevoerd. Daarom moet het Europees Parlement opnieuw over ViDA stemmen, terwijl zij eind 2023 ook al hun goedgekeuring hebben gegeven.
Daarna kan de Raad van de Europese Unie de gewijzigde tekst officieel aannemen, waarna dit gepubliceerd kan worden.